Obyektlərin, o cümlədən torpaq sahələrinin dövlət ehtiyacları üçün qiymətləndirilməsi, əmlakın bazar dəyərini müəyyən etmə prosesidir və bir sıra amillərə əsaslanır. Bu qiymətləndirmə həm hüquqi, həm də iqtisadi baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dövlət ehtiyacları üçün qiymətləndirmə, ümumilikdə, dövlətin torpaq və digər daşınmaz əmlakları əldə etməsi və ya istifadə etməsi məqsədilə həyata keçirilir.
Dövlət Ehtiyacları Üçün Əmlakın Qiymətləndirilməsi Üçün Əsas Metodlar
1. Bazar Yanaşması
Bu yanaşmada, obyektin qiyməti oxşar daşınmaz əmlakların bazar qiymətləri ilə müqayisə edilir. Dövlət ehtiyacları üçün qiymətləndirildikdə, xüsusilə torpaq sahələrinin qiymətləndirilməsi zamanı geniş istifadə olunur.
2. Gəlir Yanaşması
Əmlakın gəlir potensialı nəzərə alınır. Bu yanaşma, dövlətin gəlir əldə etmə məqsədilə əmlak alması və ya istifadə etməsi zamanı tətbiq olunur. Məsələn, kirayə gəliri gətirən obyektlərin qiymətləndirilməsində istifadə edilir.
3. Xərc Yanaşması
Əmlakın qiyməti, onun tikinti və yenidənqurma xərcləri əsasında müəyyən edilir. Bu metod daha çox qeyri-yaşayış təyinatlı obyektlər üçün istifadə olunur və dövlətin inkişaf planları çərçivəsində istifadə edilən əmlaklar üçün uyğundur.
Qiymətləndirmə Faktorları
1. Torpaq Sahəsinin Yeri və İnfrastrukturu
Torpaq sahəsinin yerləşdiyi coğrafi ərazi, şəhər mərkəzinə yaxınlıq, yol və nəqliyyat infrastrukturu qiymətə ciddi təsir göstərən amillərdir. Dövlət ehtiyacları üçün qiymətləndirmədə bu faktorlar xüsusilə önəmlidir.
2. Torpaq İstifadəsi Məqsədi
Torpaq sahəsinin kənd təsərrüfatı, sənaye və ya yaşayış məqsədli olması qiymətləndirmə prosesində mühüm rol oynayır. Dövlətin ehtiyacları üçün torpaq sahəsinin bu məqsəd üzrə istifadəsi qiymətə təsir edir.
3. Torpaq Sahəsinin Hüquqi Statusu
Torpaq sahəsinin hüquqi vəziyyəti, mülkiyyət hüququ, istifadəsi üçün icazələr və mövcud məhdudiyyətlər qiymətə təsir edir. Dövlət ehtiyacları üçün qiymətləndirmə aparılarkən bu amillər də nəzərə alınır.
4. Əmlakın Ölçüsü və Təbii Xüsusiyyətləri
Torpaq sahəsinin ümumi ölçüsü, forması və təbii resursları (məsələn, su mənbələri, torpaq keyfiyyəti) qiymətləndirmə prosesində diqqət mərkəzindədir. Dövlət ehtiyacları üçün əmlakın təbii resursları və ehtimal olunan istifadəsi də qiymətə təsir edir.
